شناخت پلیمرهای بازیافتی
پلیمرهای بازیافتی یکی از انواع مختلف پلیمرها هستند که امروزه به دلیل مشکلات فراوانی که زبالههای پلاستیک برای محیط زیست ایجاد میکنند، مورد توجه بسیاری قرار گرفتهاند.
انواع پلیمرهای بازیافتی
یکی از روشهای طبقه بندی پلیمرها تقسیم آنها به دو دسته مختلف است. این دو دسته پلیمرها، با نامهای زیر دسته بندی میشوند:
- پلیمرهای ترموپلاستیک
- پلیمرهای ترموست
خاصیت اصلی که پلیمرهای ترموپلاستیک را از پلیمرهای ترموست متمایز میکند، واکنش آنها به گرماست. وقتی پلیمر ترموپلاستیک گرم می شود، ذوب می شود، نرم می شود و بعد از خنک شدن می توان به آن را به شکل های مختلف درآرود و دوباره استفاده کرد. بنابراین پلیمر ترموپلاستیک یک پلیمر بازیافتی خواهد بود.
اما هنگامی که پلیمر ترموست گرم می شود، سخت شده و دیگر نمی توان آن را اصلاح کرد یا تغییر داد. این نوع پلیمر پس از خنک شدن، سخت و سفت می شود. این تفاوت در واکنش نسبت به گرما، به تفاوت های ساختاری دو دسته مختلف پلیمر بر میگردد.
ساختار پلیمرهای ترموپلاستیک
مونومرهایی که پلیمرهای ترموپلاستیک را تشکیل می دهند از طریق پیوندهای الکتریکی به نام نیروهای واندروالسی که مولکول های خنثی را با یک نیروی نسبتاً ضعیف به سمت یکدیگر جذب می کنند، به هم متصل می شوند. این واحدهای تکرارشونده خود را به گونه ای مرتب می کنند که به نظر می رسد مولکول های پلیمر ترموپلاستیک دسته ای رشته های مروارید به هم پیوسته باشند.
از آنجا که پیوندهای پلیمرهای ترموپلاستیک ضعیف است، هنگام گرم شدن به راحتی نرم می شوند که به تولیدکنندگان اجازه می دهد تا آنها را به شکل های بسیار گسترده و متنوعی قالب بزنند، سپس دوباره آنها را نرم کرده و دوباره آنها را به شکل جدیدی قالب بزنند. این توانایی استفاده مجدد و نامحدود از پلیمرهای ترموپلاستیک به این معنی است که این پلیمرها از نوع پلیمرهای بازیافتی هستند.
مزایای پلیمرهای بازیافتی ترموپلاستیک
از دیگر مزایای این پلیمرها می توان به استحکام بالا و تمایل به مقاومت در برابر انقباض اشاره کرد. اما از طرفی دیگر، پلیمرهای ترموپلاستیک دارای چند اشکال هستند، که از جمله می توان به هزینه تولید بالا اشاره کرد. هم چنین از آنجایی که این پلیمرهای بازیافتی به راحتی ذوب می شوند، برای کار در دماهای بالا نامناسب هستند.
خاصیت های پلیمر ترموپلاستیک در دمایی بالاتر از دمای انتقال شیشه (دمای تبدیل ماده از یک حالت سخت و نسبتاً شکننده به یک حالت ویسکوز و لاستیکی مانند) و زیر نقطه ذوب آن، بدون تغییر فاز به شدت تغییر می کند.
کاربرد پلیمرهای بازیافتی ترموپلاستیک
پلیمرهای بازیافتی ترموپلاستیک مانند پلی اتیلن ترفتالات که توسط گروه صنعتی کارن خطوط تولید آن طراحی و ساخته میشود با بالاترین کیفیت محصول نهایی را تولید می کنند، این محصول نهایی کاربردهای بسیار زیادی دارد. با اصلاح ساختاری این پلیمرها، می توان شکنندگی آنها را کاهش داده و موادی ساخت که در برابر سرما و گرما هم مقاوم باشند. از مصارف معمول پلیمرهای بازیافتی ترموپلاستیک می توان به ساخت لوله، طناب، تسمه، مقره و چسب اشاره کرد. چند مورد از معروفترین انواع پلیمرهای بازیافتی اکریلیک، ABS، نایلون، پلی کربنات، پلی اکسی متیلن و … هستند.
جمع بندی
از آنجا که پلیمرهای ترموپلاستیک می توانند ذوب شده و تغییر داده شوند، به راحتی بازیافت میشوند. با این حال، کیفیت و خاصیتهای آنها با هر بار استفاده مجدد کاهش می یابد. بازیافت پلیمرهای ترموست بسیار دشوارتر است به همین علت در گروه ماشین سازی کارن از تجهیزات بسیار پیشرفته برای تولید آن به کار گرفته می شود. برخی از آنها را می توان چرخ کرد و به عنوان پرکننده در فرآیندهای دیگر استفاده کرد، و در برخی موارد، بعضی از پلیمرهای ترموست را می توان طی فرآیندهایی به مواد اولیه سازنده آنها تجزیه کرده و از آنها برای تولید مواد دیگر دوباره استفاده کرد.