علت کدر شدن نایلون در بازیافت
یکی از اولین الیاف ساخته شده به دست انسان نایلون است. این محصول که از زمان قدیم و از بدو تولید به یکی از پراستفاده‌ترین محصولات تبدیل شد، تا امروز نیز به‌عنوان عضو جدایی‌ناپذیر از زندگی ما موارد استفاده فراوانی دارد. امروزه نایلون‌ها با کیفیت‌های متفاوتی تولید و روانه بازار می‌شوند. خوب است بدانید که اساساً نایلون‌ها بر اساس کیفیت خود دسته بندی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که کیفیت هر نایلون کاربرد آن را مشخص می‌کند. اما سؤال اینجاست که تفاوت نایلون درجهیک و درجه دو چیست؟ تشخیص کیفیت آنها توسط چه عواملی تعیین می‌شود؟
برخلاف فلزات و شیشه که در دماهای بالا ذوب می‌شوند، نایلون در دمای پایین‌تری ذوب می‌شود، به این معنی که برخی از آلاینده‌ها – مواد غیر قابل بازیافت و میکروب‌ها یا باکتری¬ها – می‌توانند در آن زنده و یا باقی بمانند. به همین دلیل است که تمام نایلون‌ها باید قبل از فرآیند بازیافت به طور کامل تمیز شوند. در بازار انواع متفاوتی از نایلون‌ها با کیفیت‌های مختلف را می‌توان مشاهده کرد. برخی از این نایلون‌ها درجه یک و برخی دیگر از انواع آنها درجه دوم هستند. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که تفاوت نایلون درجه یک و درجه دوم در چیست؟ بدون شک بسیاری از افراد به دنبال خرید نایلون درجه یک هستند تا بتوانند بسته به مبلغی که پرداخت می‌کنند، محصول بهتر و باکیفیت‌تری تهیه کنند. اما در طرف مقابل افرادی نیز هستند که کیفیت نایلون مسئله مهمی برایشان نیست و می‌خواهند در هزینه‌های خود صرفه جویی کنند. به هرحال هر انتخابی که داشته باشید، مهم‌ترین نکته این است که در مورد تفاوت نایلون درجه یک و درجه دوم و تشخیص کیفیت آنها اطلاعات خود را تکمیل کنید.
تفاوت تولید نایلون درجه یک و درجه دو و تفاوت آنها بر اساس کیفیت
یکی از مهم‌ترین مواد اولیه به‌کار رفته در فرآیند تولید نایلون گرانول نام دارد که از مواد پتروشیمی تولید می‌شود. این مواد گرانولی اگر به‌صورت مستقیم از مواد پتروشیمی تولید شوند و به دست تولیدکنندگان نایلون برسند نو یا اصطلاحاً دسته اول به جساب می‌آیند. ولی در صورتی که گرانول مورد نیاز از طریق بازیافت پلاستیک‌های دیگر به دست بیاید به اصطلاح به آن مواد اولیه ضایعاتی گفته می‌شود. لازم به ذکر است که بعد از هر عمل بازیافت، این پلاستیک‌های بازیافتی خاصیت گرانولی خود را از دست می‌دهند. توجه داشته باشید که هرچه کیفیت مواد اولیه به کار رفته در محصول بالاتر باشد متعاقباً کیفیت نایلون تولید شده نیز به همان میزان بالاتر می‌رود. مواد اولیه ضایعاتی نیز برای تولید نایلون‌های ضایعاتی یا همان کیسه‌های زباله مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس اساساً تفاوت کیفیت مواد اولیه، تفاوت کیفیت نایلون‌ها را منجر می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین معیارهای بررسی کیفیت نایلون درجه 1 و درجه 2، بررسی مواد اولیه به کاررفته در آن‌هاست. مهم‌ترین ماده اولیه در تولید نایلون «گرانول» نام دارد. گرانول از مواد پتروشیمی حاصل می‌شود و اگر به صورت مستقیم به دست تولیدکنندگان نایلون برسد، به عنوان نایلون درجه یک شناخته می‌شود. اما زمانی که گرانول از طریق فرآیند بازیافت پلاستیک تولید شود، نایلون به دست آمده درجه دوم خواهد بود. به طور کلی گرانول حاصل از بازیافت، کیفیت پایین‌تری دارد و این موضوع باعث می‌شود تا نایلون تولید شده دارای کیفیت پایین‌تری باشد.
فرق نایلون درجه یک و درجه دوم براساس رنگ
برخی مواد اولیه موجود در پلاستیک‌ها پس از بازیافت آنها باعث کدر شدن (تیرگی) نایلون می‌شوند. برای مثال، خاصیتی از پلاستیک به نام آنتی اکسیدان بعد از هر بار بازیافت به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق نیز باعث کدر شدن نایلون می‌شود. به همین دلیل است که در تولید نایلون‌های تبلیغاتی هرگز نباید از مواد اولیه‌ای که خاصیت آنتی اکسیدانی خود را از دست داده‌اند، استفاده کرد. پس در زمان خرید نایلون، برای ارزیابی کیفیت آن، ابتدا باید به رنگ محصول توجه کنید. کدر بودن رنگ نایلون نشان دهنده نایلون درجه 2 است.
تشخیص نایلون درجه یک و نایلون درجه دو براساس بو
در بررسی تفاوت نایلون درجه یک و درجه دوم می‌توان به بوی نایلون هم توجه کرد. به طور معمول نایلون درجه 2 دارای بوی نامطبوعی است. پس در هنگام خرید، برای اطلاع یافتن از کیفیت نایلون، بهتر است نایلون مورد نظر خود را بو کنید. اگر نایلون به جای بوی پلاستیک، بوی ناخوشایندی داشته باشد، نشان‌دهنده این است که نایلون درجه دو است. این بوی زننده به دلیل بازیافتی بودن و کیفیت پایین نایلون بازیافتی می‌باشد. بیشتر نایلون‌های مخصوص زباله، به خصوص آن‌هایی که رنگ مشکی و کیفیت پایینی دارند، در دسته نایلون‌های درجه 2 قرار می‌گیرند. یک راه دیگر تشخیص نایلون‌های با کیفیت از نایلون‌های بی‌کیفیت این است که نایلون‌های بی‌کیفیت دارای دانه‌های ریزی هستند که به راحتی زیر نور خورشید دیده می‌شوند.
تفاوت نایلون درجه یک و درجه دوم براساس کشش
از دیگر راه‌های تشخیص نایلون درجه یک و درجه دو بررسی میزان مقاومت کشسانی هر کدام است. نایلون‌هایی که به راحتی پاره می‌شوند، از مواد درجه دو ساخته شده‌اند. نایلون باکیفیت و درجه یک دارای مقاومت نسبتا بالایی است و به آسانی پاره نمی‌شود. بنابراین برای کاربردهای تبلیغاتی یا جهت حمل بارهای زیاد، انتخاب نایلون با قدرت کشسانی بالا عاقلانه‌تر است. به ویژه برای کسب و کارهای خدماتی مانند فروشگاه‌ها، داروخانه‌ها و رستوران‌ها، نایلون درجه 1 می‌تواند بهترین و مناسب‌ترین انتخاب باشد.
مقایسه نایلون درجه یک و درجه دوم براساس کاربرد
هرکدام از نایلون‌ها برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای کاربردهایی که به مواد بهداشتی نیاز است، نایلون درجه یک باید در اولویت خرید قرار گیرد. برای مثال، کسب و کارهای آزمایشگاهی، پزشکی و خوراکی به مواد اولیه باکیفیتی نیاز دارند. برای کسب و کارهایی که در آنها کیفیت و قدرت کشسانی نایلون مورد استفاده اهمیت خاصی ندارد، مانند تعمیرگاه‌ها، نایلون درجه دو کفایت می‌کند. ولی به طور عمده از نایلون درجه 2 برای کیسه زباله و مواردی از این قبیل استفاده می‌شود.
عامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها
طبق تجربه، تعداد افراد موفق در زمینه بازیافت پلاستیک‌ها نسبتا کم می‌باشد. در حالی که سطح سرمایه گزاری نسبتا کم در این صنعت در مقایسه با سایر فعالیت‌های صنعتی موجب می‌گردد افراد زیادی تمایل به سرمایه‌گزاری و فعالیت در زمینه بازیافت پلاستیک‌ها داشته باشند.
۱۰ عامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها
- عدم دسترسی به ضایعات به طور پیوسته: دسترسی به ضایعات به میزان ۲-۳ تن در روز ندارند. قبل از شروع کار بازیافت پلاستیک‌ها می بایست این موضوع بررسی گردد. در مرحله اول نوع ضایعات مهم نیست فقط دسترسی به این میزان ضایعات مسئله مهم و اصلی می‌باشد.در غیر این صورت می‌تواند به یکی از عوامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها تبدیل شود.
- تنها روی یک ضایعات متمرکز می‌شوند: این بدین معنی است که برخی فقط به دنبال یک نوع خاصی از ضایعات می‌باشند؛ برای مثال همه به دنبال ضایعات بطری‌های آب معدنی و یا اصطلاحا پت می‌باشند درحالی که انواع ضایعات دیگر پلاستیک نیز برای بازیافت وجود دارند نظیر بطری‌های شوینده و بطری‌های شیر که به آنها بادی می‌گویند و یا قطعات تزریقی و یا لاک، فیلم های پلی اتیلنی و یا نایلون و غیره. اگر به این موارد در بازیافت توجه کافی اعمال نشود، می‌تواند به یکی از عوامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها تبدیل شود.
- خرید دستگاه آسیاب دسته دوم: برخی افراد برای کاهش ریسک در بازیافت پلاستیک‌ها، در زمان شروع کار اقدام به خرید یک آسیاب دسته دوم می‌نمایند. به دلیل این که این دستگاه‌ها از قیمت کمتری برخوردار هستند و نیاز به میزان سرمایه گزاری کمتری دارند به اشتباه به افراد توصیه می‌گردد از این نوع آسیاب‌ها استفاده نمایند. تا اگر هم در کار شکست خوردند دچار ضرر زیادی نگردند و همان دستگاه را مجددا بفروشند.
با توجه به این که دستگاه‌های آسیاب باید به طور معمول ۱۰ ساعت در طول روز کار کنند و فشار زیادی را تحمل می‌نمایند؛ بنابراین نوع دسته دوم این دستگاه‌ها عملا بسیار مستهلک می‌باشد و نیاز به تعمیرات زیادی دارد.
نکته بعدی این است که ایمنی آسیاب دسته دوم نیز بسیار کم است. و طبق تجربه ما حتی باعث صدمه جانی به اپراتور دستگاه و در مواردی حتی موجب خسارت و اعمال دیه به کارفرما می‌گردد.
در غیر این صورت می‌تواند به یکی از عوامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها تبدیل شود. - عدم وجود اطلاعات کافی در مورد بازار بازیافت پلاستیک‌ها: برخی از ضایعات بازار گرانول دارند و برخی نیز پرک دارند. این به این دلیل است که تمام ضایعات را نمی‌توان تا مرحله گرانول پیش برد و گرانول کردن تمام ضایعات نیز مقرون به صرفه نیست. برخی از ضایعات نیز می بایست اصطلاحا زنده فروخته شوند. در غیر این صورت این مورد نیز می‌تواند به یکی از عوامل شکست در بازیافت پلاستیک‌ها تبدیل شود.
- نداشتن استراتژی درست: برای مثال میزان سرمایه گزاریشان تنها به اندازه یک آسیاب می‌باشد اما تمایل به گذاشتن خط بازیافت دارند در نتیجه این موضوع موجب می گردد تا اقدام به خرید خط‌های بسیار ابتدایی و سنتی نمایند.
در این دستگاه‌ها که کار توسط نیروی انسانی انجام می‌گیرد، عملیات بازیافت متکی به نیرویی انسانی می گردد. ضمنا هرچه تعداد نیروی انسانی افزایش یابد هزینه درگردش نیز افزایش می‌یابد. در این شرایط کیفیت بار تولیدی یکسان نخواهد بود و نیاز به زمان زیادی برای عملیات بازیافت خواهد داشت. بنابراین بازدهی کم و کیفیت کار نامرغوب می‌گردد. به همین دلیل یکی از مشکلات بازیافت در ایران نیز عدم کیفیت پرک ها و گرانول های تولید شده است. - انتخاب نامناسب مکان پروژه: مکان انجام پروژه باید به گونه‌ای باشد تا دسترسی به ضایعات پلاستیک سهل و کم هزینه باشد. برخی مکان‌ها از محل دپو و نگهداری ضایعات فاصله بسیار زیادی دارد و در نتیجه هزینه حمل و نقل افزایش می‌یابد.
- عدم اطلاعات فنی کافی از دستگاه‌های بازیافت پلاستیک: در ایران انواع دستگاه‌های بازیافت، آسیاب و یا خرد کن پلاستیک، گرانول ساز و غیره ساخته می‌شود. بنابراین اگر افراد اطلاعات اولیه درستی در این زمینه نداشته باشند خرید موفقی نخواهند داشت.
تنها توجه به قیمت دستگاه برای مقایسه دستگاه‌ها موجب ضرر بسیار می‌گردد. بسیاری از افرادی که دستگاه خریدار نموده اند با شرکت تماس می گیرند و در خواست کمک برای رفع اشکال از دستگاه‌هایی دارند که به تازگی خریداری نموده اند.
بنابراین اگر قصد خرید دستگاه دارید، حتما در خرید دستگاه مشاوره بگیرید تا دچار این مشکلات نگردید. - عدم شناخت از پلاستیک ها: ضایعات پلاستیک را نمی‌شناسند برخی از ضایعات پلاستیک از نظر ظاهر شباهت بسیاری با یکدیگر دارند و برای افراد مبتدی اصلا قابل تشخیص نیستند و ضمنا از نظر ارزش اقتصادی نیز بسیار متفاوت می‌باشند و در صورت آسیاب نمودن این نوع ضایعات به دلیل مخلوط بودن، شخص خریدار از راه‌های معمول و کم هزینه قادر به جداسازی نمی‌باشد.
- اطلاعات کافی در مورد نحوه بازاریابی ندارند: اگر از کاربردهای مواد بازیافت شده اطلاعات خوبی نداشته باشند نمی توانند خریداران واقعی را پیدا کنند. این هم از نکات بسیار مهم است و این مورد احتیاج به دانستن خصوصات فیزیکی و مکانیکی پلاستیک‌ها دارد. زیرا دانش پلاستیک‌ها نشان دهنده کاربرد آنها در صنایع مختلف می‌باشد.
- برآورد صحیحی از میزان سرمایه گزاری اولیه ندارند: سرمایه در این کار باید به دو قسمت تقسیم گردد، یکی سرمایه در گردش و دیگری سرمایه لازم برای خرید مواد اولیه. اگر تمام سرمایه به خرید ضایعات اختصاص داده شود و از طرفی دستگاه مناسب برای خریداری نشود کیفیت محصولات پایین خواهد بود و ارزش اقتصادی و سود لازم را برای بازیافت کننده ایجاد نمی‌نماید.
کلام آخر
حالا که تفاوت نایلون درجه یک و نایلون درجه دو را می‌دانید، مهم است که ابتدا کاربرد و بودجه مورد نظر خود را در نظر گرفته و سپس به دنبال خرید نایلون مناسب باشید. اگر کیفیت نایلون برای شما مهم نیست و بودجه خیلی زیادی ندارید، نایلون با کیفیت پایین را انتخاب کنید. شما می‌توایند با مشاهده ظاهری و بررسی کیفیت نایلون به مرغوبیت آن پی ببرید. نایلون درجه 1 دارای رنگ روشن، بدون دانه‌های ریز، قدرت کشسانی بالا و بوی مشخص پلاستیک است. اما نایلون درجه 2 دارای رنگ کدر، با دانه‌های ریز، قدرت کشسانی پایین و بوی نامطبوع است. تولید نایلون درجهیک و دو مستقیماً به تفاوت کاربردهای آنها ارتباط دارد. پس باتوجه به صنف کاری و شغل مورد نظر اگر نیازی به نایلون درجه یک ندارید، توصیه می‌شود که در جهت کاهش هزینه‌های خود، از نایلون‌های درجه ۲ استفاده کنید. به عنوان مثال یک مکانیک نیازی به استفاده از نایلون‌های درجه یک و با کیفیت ندارد اما در فروشگاه‌های لباس، داروخانه‌ها و رستوران‌ها حتماً باید از مواد درجه یک و با کیفیت استفاده شود.
پس این که استفاده از کدام نوع نایلون بهتر است، در واقع بستگی به نوع استفاده شما از نایلون و هزینه‌هایی که در پیش‌رو دارید، دارد. اگر کیفیت بسته بندی محصول برای شما مهم نیست و به تعداد بسیار بالایی از نایلون‌ها برای کار خود نیاز دارید، نایلون‌هایی که با مواد بازیافتی یا درجه دو ساخته شده‌اند برای شما مقرون به‌صرفه تر هستند و هزینه شما را بسیار پایین می‌آورند. زمانی هم هست که شما به مقاومت نایلون خیلی اهمیت می‌دهید و یک نایلون با ویژگی‌های فوق‌العاده نیاز دارید، تحت این شرایط بحث کیفیت بسته بندی مطرح است، فلذا نایلون‌ها با مواد اولیه درجه یک برای شما مناسب‌ترین انتخاب خواهند بود.
